Etiket arşivi: kapadokya mağara kiliseleri

Göreme Karanlık Kilise

Nevşehir İli Göreme kasabası Göreme Açık Hava Müzesi‘nde bulunan Karanlık Kilise Bölgenin en korunmuş kilisesidir. Az ışık alması sayesinde freskleri günümüze kadar bozulmadan ulaşmıştır. Haç planlı, Kolları Çapraz tonozlu merkezi kubbeli dört sutunlu üç apsisli kilisenin kuzeyindeki kavisli merdivenden beşik tonozlu nartekse çıkılıyor. Kubbe ve kubbeyi taşıyan başlıklı sütunlar aynı kaya bloğundan oyularak yapılmış ve plastik etki verecek şekilde boyanarak bezenmiştir. Apsisi ana mekandan ayıran görkemli templon ve rahiplerin oturduğu alçak oturma sırası da aynı kaya bloğundan oyulmuş. Narteksin güneyinde bir mezar bulunuyor. Kilisenin cephesi taş mimarlığının ana cephelerine öykünüyor.

Narteksteki küçük pencereden ışık alan yapının iç mekanı oldukça karanlık olduğu için Karanlık kilise ismi verilmiştir. Kilise kaya duvarı üzerine uygulanan alçı kum ve saman karışımı bir sıva üzerine yapılmış fresklerle bezelidir.

göreme kiliseleri
karanlık kilise

Merkezi Kubbe üzerindeki fresk isa’nın bir elinde kitapla öbürüyle kutsama işareti yaparken betimlediği Pontokrator İsa imgesini taşıyor. Bu figür, İsa’nın tüm evrelerinin yöneticisi olduğunu ifade ediyor. Bir istisna olarak aynı imge doğu tarafındaki sunak üzerindeki kubbede de yinelenmiş. Kilise içindeki melek freskleri de çok çeşitli biçimlerde.

Ortadaki apsiste bir yanında Meryem öbür yanında Vaftizci Yahya’nın tüm insanlığın bağışlanması için tahtında oturan İsa’ya yakardıkları Deesis sahnesi bulunuyor. İsa’nın doğumu, Yahuda’nın ele vermek için İsa’yı öpüşü İsa’nın öldükten sonra yeraltındaki ölüler diyarı Hades’e giderek şeytanı ayağının alınışını temsil eden Anastasis, İsa’nın Vaftizci Yahya tarafından vaftizi gösteren sahne, son akşam yemeği, dört İncil yazarı, kilise için bağışta bulunanları tasvir eden bağışcı  portreleri , kilisenin en ilgi çekici freskleridir. Tevrattan alınma sahnelere de rastlanır.

Yapı tüf kayaya oyulduktan sonra doğudan yüzey üzerine yapılan kırmızı okra veya yeşil geometrik bezemelere de sahiptir.

karanlık kilise
karanlık kilise göreme kiliseleri

 

 

Tokalı Kilise Göreme

Bölgenin bilinen en eski kaya kilisesi olup 4 mekândan oluşur Tek Nefli Eski Kilise, Yeni Kilise, Eski Kilise’nin altındaki kilise, Yeni Kilise’nin kuzeyindeki Yan Şapel. 10. yüzyılın başlarına tarihlenen Eski Kilise, bugün Yeni Kilisenin giriş mekanı şeklinde ise de orijinal de tek nefli, beşik tonozlu bir yapıdır. Doğusuna Yeni Kilisenin eklenmesi sırasında apsisi tamamen yıkılmıştır. Sahneler tonoz yüzeyine ve duvarların üst bölümüne yerleştirilmiştir. Hz. İsa’nın hayatını kapsayan siklus tonozda panellere ayrılmış olup, sahneler sağ kanatta başlayıp sol kanata doğru takip etmektedir.

tokalı kilise
tokalı kilise
tokalı kilisesi
tokalı kilisesi