Yaklaşık 6 km uzunluğundaki vadi, Gomeda ve Üzengi vadilerinin birleşmesinden oluşmuştur. Turist gruplarının sık yürüdükleri vadilerden değildir. Bu nedenle daha bakir bir ortama sahiptir. Kiliseleri ve çok katlı güvercinlikleriyle dikkati çeken vadi, bölgenin önemli yürüyüş parkurlarından biridir. Giriş noktamıza göre vadinin baş kısmı Gomeda vadisi, son bölümü ise Üzengi Vadisi olarak adlandırılmaktadır. Gomeda adı vadi girişindeki tarihi kalıntılardan, Üzengi adı ise vadi içindeki dereden gelmektedir. Üzengi Deresi Ortahisar’ın güneyinden başlayıp Damsa Çayı ile birleşmektedir. Derenin çevresi maden suyu kaynakları ve ağaçlık yapısı ile Ürgüp’te piknik alanı olarak kullanılmaktadır. Vadi yürüyüşü dere akış yönünde sürdürülmektedir.
Yürüyüşün başlangıç noktasına ulaşabilmek için Ürgüp – Mustafapaşa yolunda 2700 m kadar ilerlendikten sonra sağdan ayrılan Ayvalı Köyü yoluna girilmelidir. Ayrımdan yaklaşık 2 km sonra çeşmenin yanından sağdan yol ayrımı vardır. Ayrımda ‘Gomeda Harabeleri vadisi’ yazılı tabela bulunmaktadır. Bu yola girilip 1200 m gidilirse araba park edilebilecek küçük bir park yeri bulabilirsiniz. Buradan sonra kısa bir yürüyüşle vadiye girilmektedir.
Ancak vadiye girmeden hemen sağ tarafta, tabelası bulunmayan Alakara Kilisesi adıyla bilinen bir kilise kalıntısı yer almaktadır. Kilise, kayaya oyularak yapılmış eski bir kilisenin sonraki dönemlerde genişletilmesiyle son biçimini almıştır. Vadiye indikten yaklaşık 200 m kadar sonra sol taraftaki kayalık kesim üzerinde bulunan ve kısa bir tırmanışla ulaşılan Aziz Basilios Kilisesi’ne gelinmektedir. Girişinde tabela bulunan kilise, Kapadokya’da freskleri ikona kırıcı dönemde yapılmış ve günümüze ulaşmış ender kiliselerdendir.
Rahat bir tempoyla 4 saatte geçilebilecek olan vadi, sık sayılabilecek bitki örtüsüne sahiptir. Uzun kollu t-shirt giyinmek, kollarınızın çalı ve ısırgan otlarından etkilenmesini önleyebilir. Yürüyüş süresince dere yatağı takip edilmekte ve sık sık dere üzerinden karşı tarafa geçişler yapılmaktadır. Derenin genişliği 1-2 m kadar olduğundan zıplayarak ya da dere üzerine atılan ağaçları kullanarak karşı tarafa geçmek mümkündür. Baharda ve suyun daha fazla olduğu dönemlerde su geçirmez bir ayakkabı tercih edilebilir. Yürüyüş süresince eğer mevsim uygunsa erik ve kiraz ağaçlarının altında mola vermeyi ihmal etmeyin.
Vadinin Üzengi bölümünü yürümeye başladığınızda yüksek kaya duvarlarına oyulmuş çok etkileyici güvercinlikler görülüyor. Güvercinliklerin bazılarında süslemeler dikkati çekiyor. Vadinin bu bölümüne Ortahisar Pancarlık Kilisesi tarafından gelen toprak bir araba yoluyla yaz aylarında ulaşmak mümkün. Güvercinliklerden sonra vadi genişliyor ve dere yatağı üzerinden ilerliyor. Vadinin sonlarına doğru sol tarafta bir maden suyu kaynağı ile karşılaşılıyor. Üzengi İçmecesi adı ile bilinen bu su kaynağının debisi saniyede yarım litre kadardır. Kükürt kokusu yoğun olan içmecenin karbondioksit fazlalığı içimini kolay hale getirmektedir. İçmecenin, karaciğer, safra kesesi sorunları, sindirim bozuklukları ve böbrek rahatsızlıklarına iyi geldiği söylenmektedir. Üzengi içmece’sinden yaklaşık 15-20 dakika sonra Ürgüp Mustafapaşa asfaltına çıkılarak yürüyüş sonlandırılmaktadır. Eğer sola, Ürgüp yönüne dönerseniz 2.5 km sonra Ürgüp’e ulaşabilirsiniz.
Dilerseniz Aşağıdaki Videolardan Gomeda Vadisini İzleyebilirsiniz.